Het gebouw
Het Gerrit van der Veen College is gehuisvest in een schitterend monument in Amsterdam-Zuid en is goed bereikbaar met het openbaar vervoer.
De haltes van de tramlijnen 5 en 24 liggen op 150 meter en het NS-station Amsterdam Zuid WTC is in 10 minuten te belopen. De Mover stopt bijna voor de deur en buslijn 15 heeft een halte op nog geen 5 minuten afstand.
Tot in de Tweede Wereldoorlog huisde in het gebouw aan de Euterpestraat (zo heette de straat vroeger) een Middelbare Meisjesschool (MMS). In de oorlog hebben de Duitsers het pand in beslag genomen en tot hoofdkwartier van de Sicherheitsdienst (SD) gemaakt.
Kunst in de school
De afgelopen jaren is het gebouw in toenemende mate aangepast aan de eisen van modern onderwijs.
Het Gerrit van der Veen College heeft volgens het Bureau Monumenten en Archeologie van Amsterdam een hoge collectiewaarde, veel kunstwerken die na de bouw zijn aangekocht en geplaatst zijn nog steeds aanwezig en in goede staat.
| 1. P. Koning; De Denker 2. H.M. Wezelaar; De Zorg 3. F. van Hall; Meisje met lammetje 4. P. Starreveldt; Meisje met hinden 5. J.S. Sjollema; Muurschildering gang 2e etage |
6. J.S. Sjollema; Medaillon ‘Registratie’ 7. G.J. van der Veen; Loukie van der Veen als baby 8. W. Molin; Geit en Bok 9. H. Hanedoes; Drie generaties |
De foto’s van deze kunstwerken ziet u hieronder.
Wie was Gerrit Jan van der Veen?
Gerrit Jan van der Veen (1902-1944) was beeldend kunstenaar. In de oorlog weigerde hij lid te worden van de door de Duitsers gedomineerde Kultuurkamer. Hij werd zelfs leider van een actiegroep tegen deze kamer. Met als gevolg, dat hij al snel gearresteerd werd.
Na zijn vrijlating dook Van der Veen onder. De rest van zijn leven zwierf hij door Amsterdam, van het ene onderduikadres naar het andere. Hij was zeer actief in het verzet. Zo zette hij de Persoonsbewijs Centrale op, waar mensen een persoonsbewijs konden bestellen. Tijdens de oorlog hebben duizenden dankzij deze activiteiten de Duitsers weten te ontlopen
In Amsterdam was het voor de bezetters erg eenvoudig, mensen via de goed georganiseerde persoonsadministratie van Amsterdam op te sporen. Daarom besloten Van der Veen en enkele vertrouwelingen, het gebouw van het bevolkingsregister aan de Plantage Middenlaan op te blazen. Deze aanslag lukte gedeeltelijk. Een aantal vrienden, leden van de verzetsgroep, werd opgepakt. Van der Veen zelf wist uit handen van de Duitsers te blijven. In de vroege ochtend van dinsdag 2 mei 1944 ging hij samen met een paar andere verzetsstrijders naar de gevangenis aan de Weteringschans, waar zijn vrienden opgesloten zaten. Een bewaker, die in het complot zat, deed de poort open. Van der Veen werd verrast door een waakhond, trok z’n pistool en schoot op de hond. Het schot alarmeerde de bewakers. In de chaos die daarna ontstond werd van Veen getroffen door twee kogels, die zijn benen verlamden. Hij wist nog te ontkomen, maar twee weken later werd hij op zijn onderduikadres alsnog opgepakt. Op 10 juni 1944 is Van der Veen in de duinen bij Overveen gefusilleerd.
Na de oorlog is de school – evenals de straat waarin de school staat – naar deze verzetsheld vernoemd.
Op de Plantage Middenlaan staat een verzetsmonument dat aan Gerrit Jan van der Veen herinnert. De school heeft dit monument geadopteerd.
Elk jaar leggen leerlingen van de eerste klas vlak voor de meivakantie een krans bij het monument.
In de school is een aantal kunstwerken van deze kunstenaar te bewonderen. Gerrit Jan van der Veen heeft in 2003 postuum de Yad Vashem onderscheiding ontvangen uit handen van de Israëlische ambassadeur voor zijn verdiensten als niet-Jood voor zijn Joodse medeburgers
