Op vrijdag 22 februari overleed op 93-jarige leeftijd Frieda Menco, Auschwitz overlevende en woonachtig in de straat waar het schoolgebouw staat waarin ze in juni 1944 gevangen had gezeten, voordat ze met haar ouders naar Westerbork werd gedeporteerd. Frieda was mijn vriendin, en belangrijker, ze was een levend stuk geschiedenis voor de leerlingen van het Gerrit. Acht jaar geleden werden we door een medewerker van de Anne Frank Stichting aan elkaar voorgesteld met de woorden ” jullie zullen elkaar wel leuk vinden”. Vanaf dat moment bezocht ik Frieda tijdens tussenuren, en stuurde ik groepjes leerlingen op haar af die haar mochten interviewen. Ze zat dan klaar met thee en bonbons en vertelde steeds weer opnieuw haar verschrikkelijke verhaal. Brugklassers en derde klassers, altijd kwamen ze diep onder de indruk terug: “we mochten het nummer op haar arm zien”, “we mochten alles vragen”, “ze heeft samen met Anne en Margot in de ziekenbarak gelegen.” Ze vonden Frieda ook heel lief. De oorlog zat voor altijd in haar, je kon ook over andere dingen met haar praten, maar uiteindelijk, bij elk bezoek, ging het toch weer over Auschwitz. Haar zonen hebben daar in hun jeugd onder geleden, maar ontelbare scholieren en studenten heeft ze met haar verhaal een blik op de gruwelijke werkelijkheid gegund. Met Frieda’s toch nog onverwachte dood- ze wilde een kopje soep opwarmen in de keuken en kwam noodlottig ten val- is een tijdperk geëindigd. Mensen die uit eigen ervaring over de shoah kunnen vertellen leven niet meer, een uitzondering daargelaten. De gordijnen van haar woonkamer zijn nu gesloten. We moeten het voortaan zonder Frieda doen. Wat ben ik blij dat ik haar kort voor de vakantie nog bezocht heb, met een grote bos bloemen namens onze leerlingen, en een dikke knuffel als afscheid.
Op de foto: Frieda met Joeval, Joshua en Soulaiman uit 3hd, januari 2019
Karina Meeuwse (docent geschiedenis/levensbeschouwing)